سیستم تهویه خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده که عملکرد صحیح آنها در کنار یکدیگر هوایی خنک و مطبوع را در کابین ایجاد میکند. یکی از اساسیترین قطعات سیستم تهویه، کمپرسور کولر خودرو است که مهم ترین نقش را در این سیستم ایفا می کند. وظیفه اصلی این قطعه فشرده (کمپرس) کردن گاز سردکننده و یا مبرد است. سیلندر و پیستون و دریچه ها یا سوپاپها از جمله مهمترین اجزای کمپرسور کولر خودرو هستند.
سیستم تهویه یا سیستم کولر خودرو از قطعات و اجزای بسیاری تشکیل شده است.
در اولین مرحله، کمپرسور گاز سردکننده که به آن مبرد نیز گفته می شود را فشرده کرده و در نتیجه این کار، فشار و دمای آن را به شدت افزایش میدهد. گازی که به شدت دما و فشار آن افزایش یافته است، وارد کندانسور می شود. در کندانسور این گاز به مایع تبدیل خواهد شد.
فشار و دمای این مایع پس از عبور از شیر انبساط کاهش یافته و گرمای محیط را جذب کرده و به گاز تبدیل می شود، جذب دمای محیط باعث خنک شدن اواپراتور می شود. یک فن در نزدیکی اواپراتور قرار گرفته است و موجب می شود تا جریان هوا از میان لوله های بسیار نازک اواپراتور عبور داده شده و خنک شود، این هوای خنک به داخل کابین خودرو هدایت می شود و هوای کابین خودرو خنک خواهد شد.
مایعی که از اواپراتور خارج می شود مجددا به داخل کمپرسور هدایت شده و این فرآیند تکرار می شود. اواپراتور مانند کمپرسور یکی از قطعات اصلی سیستم خنککننده خودرو است. اواپراتور از لوله های بسیار نازک و باریک تشکیل شده که وظیفه آنها تبدیل مایع به گاز می باشد، هنگامی که هوای کابین از اطراف لوله های اواپراتور عبور می کند، رطوبت موجود در آن توسط لوله های اواپراتور که خیلی سرد شده اند، جذب می شود.
رطوبت هوا که توسط اواپراتور جذب شده است، تبدیل به قطرات آب شده و توسط لوله ای به زیر خودرو هدایت می شوند.
به طور کلی می توان تمامی کمپرسور های تولید شده را در سراسر جهان به سه دسته تقسیم کرد :
کمپرسورهای کولر خودرو میتواند دارای ظرفیت ثابت (با حرف H نمایش داده میشود) یا ظرفیت متغیر (با حرف V نمایش داده میشود) باشند. از طرفی کمپرسورها باید بر طبق میزان قدرت موتور و حجم فضای کابین خودرو انتخاب شوند و در نتیجه کمپرسور رنو و مگان با کمپرسور خودرو های دیگر مانند پراید و 206 متفاوت خواهد بود.
خرابی کمپرسور کولر خودرو منجر به عدم عملکرد سیستم خنککننده خودرو خواهد شد. بنابراین با شناسایی و برطرف کردن عوامل خرابی این وسیله، عمر کولر خودرو خود را افرایش میدهید.
کلاچ یکی از قطعات اصلی کمپرسور است که با شروع کار سیستم تهویه، کلاچ هم درگیر میشود. درگیر شدن کلاچ منجر به چرخش پولی شده و مجموع این موارد عملکرد درست کمپرسور کولر را تضمین میکند. بنابراین اگر کلاچ درگیر نشود، کمپرسور فعال نخواهد شد.
فرسوده شدن باتری روی سیستم برق خودرو تأثیر منفی گذاشته و ممکن است به قطعات برقی خودرو از جمله دینام خودرو آسیب برساند.
رله وسیلهای است که وظیفه روشن و خاموش کردن کمپرسور را بر عهده دارد. زمانی که رله کمپرسور خراب شود، جریان برق در مدار برقرار نشده و کمپرسور فعال نخواهد شد. در صورت بروز هرگونه مشکلی در کمپرسور کولر خودرو، هرگز خودتان اقدام به تعمیر آن نکنید چون صدمه دیدن کوچکترین اجزای کمپرسور کولر ممکن است به تعویض کامل آن منجر شود.
مسائل و مشکلات سیستم کولر
سیستم کولر چه مرتب استفاده شود یا کلا استفاده نشود، نیاز به نگهداری و توجه دارد. مشکلات عمومی آن در بیشتر موارد از حالات زیر خارج نیست:
گرم بودن باد کولر دلایل زیادی دارد. افت کیفیت گاز مبرد و به پایان رسیدن عمر مفید آن یا کم بودن شارژ گاز موجود در مدار محتمل ترین دلیل در بیشتر موارد هستند. اگر اورینگ های سیستم فرسوده باشد سیستم قادر به حفظ فشار نیست ضمن آنکه اگر پروسه شارژ گاز کولر (تخلیه، وکیوم و پر کردن) به صورت صحیح صورت نگرفته باشد، نیز کولر قادر به خنککاری صحیح نیست چرا که شارژ بیش از حد گاز نیز عملکرد سیستم را مختل میکند.
عملکرد نادرست فشنگی فشار گاز دلیل محتمل بعدی است. در عموم خودروها ECU سیستم سوخت رسانی و یا یونیت فن (در صورت مجزا بودن واحد کنترل فن از ECU) در هنگام فعال بودن کولر، دور فنهای خنککننده را بر اساس ترکیبی از اطلاعات دمای پیشرانه و فشار گاز کولر تنظیم میکند.
حال اگر میزان شارژ گاز مدار کولر صحیح نباشد و یا سنسور فشار گاز کولر معیوب باشد، فنها در درجات غیر استانداردی عمل کرده و یا ممکن است مثلا دور تند کلا فعال نشود. این مسئله به خنککنندگی نامناسب کولر منجر میشود. خنک نبودن باد کولر دلایل دیگری هم میتواند داشته باشد.
خرابی شیر انبساط و فشنگی آن، کثیفی یا پوسیدگی کندانسور و اواپراتور، عملکرد نادرست ECU تهویه مطبوع و شل بودن تسمه از جمله دیگر دلایل خنککنندگی ضعیف کولر هستند. کهنه شدن رطوبتگیر نیز تاثیر قابل توجهی در کاهش عمر مفید گاز مبرد و کاهش کارایی زود هنگام عملکرد کولر دارد.
اگر تهویه روی یک درجه ثابت تنظیم شده باشد اما سرمای کولر بسته به شرایط تغییر کند، مشکلی در سیستم وجود دارد. اگر سرمای کولر در حالت ساکن بودن خودرو بیشتر از هنگامی است که حرکت میکند، این موضوع نشانه کافی نبودن شارژ گاز سیستم است.
اگر سرمای کولر در حین حرکت بیشتر شده و در حالت ساکن بودن خودرو باد به صورت تدریجی گرم میشود، باید به عملکرد فن رادیاتور و یا کثیفی کندانسور شک کرد. اگر کیفیت گاز مبرد دچار افت شده باشد یا شارژ سیستم اندکی بیش از حد مجاز باشد نیز این مشکل میتواند بروز کند.
کهنه بودن پولی سر میللنگ و مستهلک شدن دمپرهای آن باعث میشود که ضربه درگیرشدن کمپرسور بیشتر احساس شود، اگر سفتی تسمه نیز صحیح نباشد حتی ممکن است صدای جیغ تسمه یا بلبرینگ پولی کمپرسور و پمپ هیدرولیک و آلترناتور نیز بلند شود.
اگر با درگیر شدن کمپرسور ضربه آن احساس شده و به یکباره پیشرانه دچار افت توان قابل توجه شود، به احتمال زیاد مجموعه استپر یا دریچه گاز برقی درست عمل نمیکند یا انژکتورها بسیار کثیف هستند. در خودروهای کاربراتوری این ایراد از وکیوم کمکی کاربراتور یا کثیفی خود مجموعه کاربراتور است.
ابتدا بررسی کنید که دمای پیشرانه در محدوده مجاز باشد چرا که اگر دمای پیشرانه بیش از حد افزایش یابد ECU اجازه درگیری کمپرسور را نمیدهد. همین موضوع در خصوص فشار گاز نیز صادق است و اگر فشار مدار کولر به مرز بحرانی برسد ECU اجازه درگیری کمپرسور را نخواهد داد. بنابراین یا مدار کولر بیش از حد شارژ شده یا در صورت شارژ صحیح و مشاهده گزارش فشار بیش از حد احتمالا فشنگی فشار گاز معیوب شده است.
اگر تمامی اجزای سیستم در سلامت بوده و دمای پیشرانه نیز نرمال است، باید به بررسی وضعیت واحد کنترل تهویه مطبوع پرداخت. اگر رله تغذیه پنل تهویه معیوب باشد یا مدول فن خراب شده باشد، برق تغذیه مورد نیاز کلید کولر به آن نمیرسد که دستور فعال شدن کولر را صادر کند.
بروز مشکل در عملکرد ECU تهویه یا مدول مرکزی BCM و یا حتی مشکل در شبکه مالتی پلکس خودرو نیز این معضل را به وجود میآورد (مثلا در پژو 206 خرابی صفحه کیلومتر یا بروز مشکل در BSI حتی میتواند عملکرد یونیت تهویه را مختل کند). همچنین اگر شبکه اواپراتور یخ زده یا به شدت جرم گرفته باشد، سنسور دمای اواپراتور یا ترموستات تعبیه شده روی آن مانع فعال شدن کولر خواهد شد.
برای اطلاعات بیشتر از تعمیر و نگهداری خودرو می توان به مقاله های بررسی لنت ترمز و انواع آن و وظیفه و عملکرد جعبه فرمان خودرو مراجعه نمود.
بازار خودرو از سال ۸۴ تا ۱۴۰۰، یعنی طی فعالیت چهار دولت (۱۶ سال) روزهای پرالتهابی را تجربه کرده است. از ورود شرکای تجاری تا خروجشان از صنعت خودرو، هر یک نقش اساسی در بازار خودرو ایفا کردهاند.
در طول این سالها تصمیمات متعددی حول صنعت خودرو چرخیده است؛ برخی از این تصمیمات مثبت بوده و برخی به ناچار گریبان بازار خودرو را گرفته است. افراد زیادی در طول ۱۶ سال گذشته به واسطه بازار خودرو سرمایه خود را از دست دادهاند و افراد دیگری هم سودهای کلانی از گوشه و کنار نوسانات بازار به جیب زدهاند.
با نگاهی به عملکرد چهار دولت و حضور دو رییس جمهوری، میتوان دریافت صنعت خودرو ایران روزهای پر التهابی را تجربه کرده است که مهمترین آنها، آمدن و رفتن شرکای تجاری خارجی در دولت یازدهم و دوازدهم بود. روزهایی که به واسطه رونق برجام راه برای ورود خارجیها به بازار باز شد و کمتر از چهار سال بعد با خروج آمریکا از برجام، شرکای تجاری خودرویی ایران بساط خود را از صنعت خودرو جمع کردند و صنعت جوان خودرو کشور را تنها گذاشتند.
در همان روزها نرخ ارز سیر صعودی به خود گرفت و در نهایت ورود هر خودرو خارجی به کشور تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شد. از همان روز تاکنون بازار خودرو ایران به واسطه حضور تعداد کمی شرکت و نمایندگی- بعضا چینی- به مونتاژ و تولید خودروهای محدودی ادامه داد و در مقابل فرصتی برای رخ نمایی خودروسازان داخلی فراهم شد.
همین چند مورد کافی بود تا بازار خودرو ایران هربار واکنش نشان دهد و قیمت خودرو به جریانهای اقتصادی- سیاسی گره بخورد و تا لحظه تحویل دولت دوازدهم به سیزدهم هم نوسان، بیخیال بازار خودرو نشود.
اما در همین سالها اتفاقات مثبت و شرایط رونق خودروهای داخلی و رونق خرید و فروش خودرو کارکرده بیش از پیش فراهم شد. تقریبا از اواخر سال ۱۳۹۵ و گسترش بسترهای انتشار آگهیهای اینترنتی، فروش خودرو به صورت آنلاین نیز رونق گرفت و از سال ۱۳۹۷ و ممنوعیت واردات خودرو، معامله خودروهای دست دوم بیش از پیش شد تا جایی که امروز نقش سایتهای خرید و فروش خودرو بر بازار بسیار چشمگیرتر از گذشته دیده میشود.
این روزها قیمت خودروهای پر طرفدار داخلی رو به افزایش است. با بررسی آمارها طی هشت سال اخیر (دولت یازدهم و دوازدهم) خودروهای داخلی به طور میانگین بیش از ۱۱۲ میلیون تومان گرانتر شده است.
در بازه زمانی سال ۹۲ تا مرداد ۱۴۰۰، بیشترین افزایش قیمت رخ داده برای سوزوکی ویتارا، ثبت شده است که از ۱۲۷ میلیون تومان در سال ۹۲، با افزایش یک میلیارد و ۸۰ میلیون تومانی، به رقمی در حدود یک میلیارد و ۱۸۰ میلیون تومان، در مرداد ۱۴۰۰ رسیده است.
در فاصله سالهای ۸۴ تا ۹۲، پژو ۴۰۵، رقمی در حدود ۲۰۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان گران شده است.
قیمت این خودرو در ابتدای فعالیت دولت نهم (۱۳۸۴) حدود ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود. سال ۹۲، در نتیجه فشار تحریمها، افزایش قیمت مواد اولیه و برخی مشکلات درونی در صنعت خودرو، قیمت این محصول گروه صنعتی ایران خودرو، به ۲۷ میلیون تومان رسید. اما همه ماجرای افزایش قیمت پژو به این جا ختم نشد و در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ و درست در آخرین روزهای پایانی کار دولت دوازدهم، قیمت پژو ۴۰۵ به مرز ۲۲۰ میلیون تومان رسیده است.
نگاهی به تغییرات قیمتی خودرو طی سالهای ۸۴ تا ۹۲ و رسیدن به قیمتهای نجومی سال ۱۴۰۰ تا حد زیادی به نرخ ارز و بازارهای سرمایهای ارتباط داشته است.
طی هشت سال ریاست جمهوری محمود احمدینژاد، قیمت پژو پارس ۲ برابر شد. تا جایی که این خودرو در سال ۸۴ به قیمت ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در بازار فروخته میشد. اما رفته رفته و بر اثر تاثیرپذیری بازار خودرو از سایر بازارها به قیمت ۳۵ میلیون تومان در سال ۹۲ رسید. در همان زمان نیز بسیاری از فعالان بازار خودرو از افزایش ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی قیمت این خودرو، فقط طی هشت سال، متعجب بودند. اما کمتر کسی فکر میکرد که در مرداد ۱۴۰۰، قیمت این خودرو به ۲۵۵ میلیون تومان برسد.
در این میان اما داستان سمند ال ایکس، خودرو محبوب خانواده، از همه شنیدنیتر است. این خودرو پلههای تورم را یکی پس از دیگری طی کرد تا از غافله گرانی جا نماند. سمند از سال ۸۴ تا ۱۴۰۰، به صورت کاملا شگفتانگیز، ۲۱۲ میلیون تومان گران شد. این بار هم انگار دست تحریم و گرانی مواد اولیه در کار بوده است. هر چند بارها این پرسش اساسی بدون جواب مانده است: جای بهرهوری در صنعت خودرو ایران کجاست؟
قیمت پراید پرواز کرد! این جمله، شاید بهترین توصیف برای توضیح گرانی ۱۳۵ میلیون تومانی قیمت این خودرو، طی ۱۶ سال گذشته باشد. سال ۸۴ وقتی دولت نهم تازه بر سرکار آمده بود، قیمت پراید در درب کارخانه، ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بود. اما با استناد به گزارشهای رسمی وزارت صمت، حالا قیمت این محصول شرکت خودروسازی سایپا، به ۱۴۲ میلیون تومان رسیده است.
به نظر میرسد این روزها و با انتشار خبر توقف تولید پراید، اخبار شگفتانگیز حول و حوش پراید تمامی ندارد. خودرویی که حتی به اذعان مدیران صنعت خودرو با ابهامهای بسیاری در خصوص کیفیتش مواجه است و دست کم در گفتهها، چیزی به پایان عمرش باقی نمانده است. ماجرا از این قرار است؛ سهم پراید از کل محصولات تولید شده از سوی شرکت خودروسازی سایپا، ۷۰ درصد اعلام شده است. شاید به همین دلیل است که حتی وقتی خبر توقف تولید پراید اعلام شد، هنوز هم آمار تولیدش صعودی است.
این روزها و در آستانه شروع به کار جدی دولت سیزدهم و همه حرف حدیثهایی که پشت سر بازار خودرو در سالهای گذشته شنیده میشود، اما بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان بر این باورند که مهمترین اقدامات در بازار خودرو، کنترل قیمتگذاری و در نهایت ورود تصمیمگیرنده در سکان وزارت صمت است.
حالا، انگار خانواده بزرگ صنعت خودرو کشور چشم انتظار اتفاقهای جذاب و خبرهای بهتری برای بازار تاثیر پذیر و تاثیر گذار خودروست، بازاری که طی سالهای اخیر به واسطه هر نوسان نرخ ارز، تصمیمات متولیان بازار خودرو و ورود و خروج شرکای تجاری، واکنش نشان داده و حال و روزش تعریف چندانی ندارد.
برای اطلاعات بیشتر از اخبار خودرو می توان به مقاله های قیمت پراید ترمز برید و سودای گرانی در بازار تابستانی خودرو مراجعه نمود.
بدون شک یکی از دغدغههای اصلی هر خریداری در هنگام انتخاب ماشین، سطح ایمنی و قدرت بدنه آن است. اما در ایران اندکی ماجرا متفاوت است و خریداران خودرو داخلی امید چندانی به کیفیت قابل قبول بدنه و سطح ایمنی ندارند. در این مقاله ابتدا سراغ چند خودرو ایرانی رفتیم که قدرت ایمنی تقریبا قابل قبولی داشته و تا حدودی میشود روی آنها حساب کرد.
در ادامه بهترین خودروساز داخلی را از نظر ایمنی مشخص کردیم و در آخر سری به سطح کیفیت تولیدات کارخانههای واردات و مونتاژ ماشینهای خارجی بهخصوص برندهای چینی زدیم.
سمند خودرو ملی با سطح ایمنی مناسب
زمانی که صحبت از خودرو ملی به میان میآید انتظار یک محصول تمام اعیار را داریم که از همه نظر در سطح بالایی قرار دارد. اما صنعت خودروسازی در ایران با محدودیتهای فراوانی روبهرو است که روی کیفیت محصولات تاثیر منفی گذاشته است. با اینکه سمند آن قدرت بدنه مورد نظر و ایمنی بالای کارشناسان را ارائه نمیدهد، اما در مجموع به دلیل ساختار و شکل طراحی که دارد، در تصادفات دچار آسیب کمتری میشود.
تست ایمنی این خودرو در یک موسسه انگلیسی انجام شده و تقریبا قابل قبول بوده است. ایربگها سمند با سرعت مناسبی باز میشوند تا از سرنشینان در مقابل فشار وارده به کابین محافظت کنند. پاشنه آشیل این خودرو سقف و رکابهای آن هستند که آسیبپذیرترین قسمت سمند را تشکیل میدهند.
پژو 206 دورگه ایرانی فرانسوی مطمئن
هر چند پژو ۲۰۶ را نمیتوان یک خودرو تماما ایرانی با مهندسی بومی معرفی کرد، اما به دلیل گذشت سالهای متمادی از ورود این فرانسوی خوشساخت به ایران و تغییراتی که مهندسین ایرانی نسب به نسخه اصلی در آن ایجاد کردند، میتوان به ۲۰۶ لقب دورگه ایرانی – فرانسوی داد.
در میان تولیدات کارخانههای خودروسازی داخل کشور پژو ۲۰۶ یکی از ایمنترین ماشینها است که بر خلاف ظاهر ظریف و زیبای خود مقاومت بالایی دارد. پژو ۲۰۶ در تست تصادف موسسه euroncap توانسته ۴ ستاره از ۵ ستاره را کسب کند که یک امتیاز بسیار بالا میان خودروهای موجود در بازار ایران است. هر چند در تصادفات کاپوت ۲۰۶ کاملا جمع میشود، ولی به دلیل حرکت موتور به سمت پایین فشار زیادی به سرنشینان و کابین وارد نمیشود.
پژو 2008 ایمن ترین خودروی مونتاژی کشور
پژو ۲۰۰۸ یکی دیگر از محصولات کمپانی خوشنام پژو که در کارخانه ایران خودرو بازتولید میشود و با تفاوتهایی نسبت به نسخه اصلی به بازار ایران عرضه شده است. طبق آمار ایران خودرو پژو ۲۰۰۸ تنها ماشین تولید داخل کشور است که توانسته ۵ ستاره از موسسه Euro NCAP دریافت کند.
پژو ۲۰۰۸ با داشتن ایربگهای جلو و بغل، بیشترین حفاظت را از سرنشینان جلوی خودرو به عمل میآورد، به شکلی که در تستهای تصادف، کمترین صدمه ممکن به سرنشینان وارد شده است. همچنین در تست عابر پیاده، این خودرو عملکرد خیلی خوبی داشته و فقط کنارهها و قسمت پایین شیشه جلو تا حدی ضعیف عمل کردهاند و سایر قسمتها نمره قبولی گرفتهاند. به هر حال پژو ۲۰۰۸ یک خودروی پنج ستاره است و میتوان گفت که از نظر ایمنی هیچ نقصی ندارد.
شاهین سایپا ایمن ترین خودرو ایرانی
شاید در نگاه اول کمی عجیب و غیر قابل باور به نظر برسد که ایمنترین خودرو تولید داخل کشور محصول کارخانه سایپا است. سایپا با ساخت ماشینهای نچندان معروف از نظر ایمنی که سرآمد آنها پراید است، چندان میان خریداران خوشنام نیست. اما بعد از سالها این برند ایرانی دست به کار بزرگی زده و یک ماشین با سطح ایمنی و کیفیت بدنه مناسب را روانه بازار کرده است.
شاهین سایپا سیستم ایربگ و ECE R۹۵ را در مراکز معتبر اروپایی پشتسر گذاشته و نمره قابل قبولی نیز کسب کرده است. تست تصادف و تأییدیه ECE R۹۵ یکی از شش بخش اصلی برای اخذ مجوز فروش خودرو در اتحادیه اروپا است. سرعت باز شدن ایربگها در کنار مقاومت خوب خودرو در برخورد با اجسام و فشار وارده کم به داخل کابین، شاهین را تبدیل به ایمنترین خودرو ساخته شده توسط مهندسین ایرانی کرده است.
محصولات ایران خودرو یا سایپا؟ کدام بدنه محکم تری دارند؟
با یک نگاه بدبینانه، پاسخ به این سوال انتخاب بین بد و بدتر است. اما واقعیت این است که در چند سال گذشته با وجود شرایط سخت تحریمها و تهیه سخت قطعات، تلاشهای خوبی برای بالابردن سطح کیفی تولیدات داخلی صورت گرفته است. خودرو شاهین سایپا نمونه یک تلاش موفق برای مهندسین ایرانی است. هر چند به زمان بیشتری برای قضاوت واقعی شاهین نیاز است.
اگر هم بخواهیم سابقه این دو کارخانه را بررسی کنیم، در مجموع تولیدات ایرانخودرو از کیفیت بدنه و سطح ایمنی بهتری برخوردار بودهاند. تنوع انتخاب در محصولات این کارخانه بیشتر است و ایرانخودرو در آینده نزدیک با محصول جدید خود بنام تارا احتمالا لقب ایمنترین خودرو ایرانی را از شاهین خواهد گرفت. هر چند تا زمان عرضه و مشخص شدن تستهای معتبر باید صبر کرد.
از طرف دیگر سایپا در ۵ سال گذشته در روند تولیدات خود تغییراتی ایجاد کرده است تا بتواند اعتماد خریداران را جلب کند. شاهین نتیجه تلاشهای سایپا در این مدت بوده که نشان از روند کند اما مثبت تغییرات خودروسازی سایپا دارند.
برای اطلاعات بیشتر از اخبار و دانستنیهای خودرو می توان به مقاله های مزایا و معایب سقف پانوراما در خودرو مراجعه نمود.
قیمت خودروهای داخلی در بازار، طی یک هفته گذشته از ۳ تا ۵ میلیون تومان گران شد تا پیشبینی کارشناسان درباره تداوم افزایش خودرو، درست از آب دربیاید. از ابتدای تیرماه تاکنون، قیمت خودرو در بازار میانگین ۱۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
به نظر میرسد خودروسازان برای جبران زیان انباشته خود چارهای به جز افزایش قیمت ندارند. هر چند در این باره اظهار نظرهای متفاوتی وجود دارد.
اواسط خردادماه، وقتی شورای رقابت به خودروسازان اولتیماتوم داد نباید قیمت محصولات خود را بیش از ۹ درصد افزایش دهند، ناگفته پیدا بود که خودروسازان از این فرمان سرپیچی خواهند کرد. حالا علی رغم تلاش شورای رقابت برای ثابت نگاه داشتن قیمت خودرو، اما بازار همچنان سودای گرانی دارد.
با این اوصاف، فرقی نمیکند که روند صعودی قیمت خودرو در بازار محسوس باشد یا غیر محسوس، چرا که حتی با متر و معیار دستاندرکاران بازار، از سال ۹۷ قیمتها در این بازار پر حاشیه چنان افسار گسیخته بالا رفته که نرخهای فعلی در مقایسه با قیمت واقعی (با احتساب کیفیت و هزینه تولید)، در بهترین حالت، ۲۰ میلیون تومان فاصله دارد.
با یک حساب سرانگشتی میتوان فهمید با این دست فرمان، حداقل در میان مدت، نمیتوان انتظار ثبات قیمتها را از آشفته بازار خودرو داشت. مگر آنکه تصمیم خلع الساعهای از جنس آزادسازی واردات برای ساماندهی وضعیت بازار خودرو در ایران گرفته شود.
هفته اول تیرماه، وقتی قیمت خودروهای صفر با تخته گاز روی خط گرانی حرکت کرد، کارشناسان اقتصادی بارها اعلام کردند که بازار فعلا روی ارزانی را نخواهد دید. از ابتدای تیرماه امسال تا امروز، بازار خودرو روند افزایش قیمت را تجربه میکند.
در هفته دوم تیرماه بود که قیمت خودروهای صفر، افزایش ۶ میلیون تومانی را شاهد بود و به نظر میرسد این ماجرا همچنان ادامه دارد.
محصولات شرکت خودروسازی سایپا در هفته سوم تیرماه با اندکی افزایش قیمت همراه بود. این در حالی است که قیمت محصولات گروه صنعتی ایران خودرو از جمله، دنا، پژو پارس اتوماتیک و پژو پارس LX کاهشی شده است.
بر اساس این گزارش، قیمت سمند افزایش 3 میلون تومانی قیمت را تجربه کرد. جالب آنکه رشد قیمت پراید 151 همپای سمند گزارش شده است.
از سوی دیگر بررسی قیمتها نشان میدهد این بیشترین قیمتی است که این هفته برای خودروهای داخلی ثبت شده است.
همچنین که هایما S۷ و چانگان در بازار به ترتیب ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان گران شدهاند.
رصد گزارشهای منتشر شده از سوی وزارت صمت همچنین نشان میدهد قیمت ماشین سمند Lx در میان محصولات داخلی، بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده است. همچنین که قیمت پژو ۲۰۶ و ال ۹۰ نیز رقمی در حدود ۲ میلیون تومان در مقایسه با هفته قبل گران شد.
بر اساس این گزارش، پژو ۴۰۵ و پژو ۲۰۷ هم با افزایش یک میلیون تومانی فروخته می شوند. در مقابل اما، قیمت خودرو سمند EF۷، دنا و همچنین پژو پارس، حوالی ۲ میلیون تومان از معاملات هفته قبل افزایش کمتری داشتهاند.
اگر چه اظهارنظرهای متفاوتی در خصوص چشمانداز قیمت خودرو در بازار وجود دارد، اما آنچه همه آگاهان اقتصادی روی آن به اتفاق نظر رسیدهاند آن است که «ارزانی» واژه درستی نیست، قیمتها باید «متعادل» شود.
برای اطلاعات بیشتر از اخبار خودرو می توان به مقاله های زیان ده ترین محصول ایران خودرو و 5 نکته درباره قولنامه ماشین مراجعه نمود.
مالیات همیشه یکی از راههای درآمدزایی دولتهاست. هر چند که در طول دهههای گذشته و به دلیل اقتصاد تک محصولی ایران، بیشترین درآمد دولت مربوط به فروش نفت بوده اما همیشه دولتها به این مساله تاکید کردهاند که احیای درآمدهای مالیاتی و توجه به آن میتواند بخش مهمی از کسری بودجه آنها را تامین کند. در عین حال همیشه یک فرار مالیاتی بزرگ وجود داشته که هیچ دولتی قادر به کنترل آن نبوده است.
بخشی از این مالیات، مربوط به کالاهایی است که خرید و فروش میشود. سیاستگذاران به طور معمول کلیه کالاهای قابل معامله را مشمول مالیات میکنند؛ از ملک تا خودرو. اگر گشتی در اخبار بزنیم، خواهیم دید که برخی از خریداران و فروشندههای بازار خودرو نسبت به مالیات قطعی کردن سند که در دفترخانه اخذ میشود، شکایت دارند. اما این مالیات نقل و انتقال خودرو چیست و چگونه اعمال میشود؟
به طور معمول بعد از نهایی شدن معاملات خودرو و انجام تعویض پلاک، دو طرف باید در محضر حضور پیدا کرده و سند قطعی خودرو را قطعی کنند. در این مرحله، هزینهای از دو طرف دریافت میشود که همان هزینه ثبت معامله است. بخش مهمی از این هزینه مربوط به مالیات نقل و انتقال خودروست. یعنی این نوع مالیات در مرحله آخر و در زمان قطعی شدن سند باید پرداخت شود.
اما شیوه محاسبه این نوع از مالیات به چه صورت است؟ نمیتوان عدد دقیقی اعلام کرد چرا که بسته به مدل خودرو، رقم این مالیات متفاوت است. گفته میشود که حدود ۶۰ درصد هزینهای که در مرحله نهایی شدن سند در محضر دریافت میشود مربوط به مالیات نقل و انتقال خودروست، ۲۰ تا ۳۰ درصد حق ثبت و بقیه این رقم حق دفترخانه است. یعنی به عنوان مثال، خودرویی که برای نقل و انتقال سند خود حدود ۱۰میلیون تومان هزینه دفترخانه میپردازد، حدود ۶ میلیون از آن را به مالیات نقل و انتقال خودرو اختصاص داده است.
برای برخی جای سوال است که مالیات پرداخت شده برای نقل و انتقال خودرو به کجا واریز میشود. در واقع مالیات که بخشی از مبلغ پرداخت شده در محضر است، به صورت مستقیم به حساب دارایی واریز میشود. اگر معامله خودرویی با وکالت فروش در حال انجام باشد، این رقم در زمان فروش اخذ میشود.
در واقع کل مالیات اخذ شده در کشور، چه مربوط به ارث و چه مربوط به ارزش افزوده یا معاملات باشد، به خزانه دولت واریز میشود و دولت موظف است آن را در جهت بهسازی زیرساختها و امور مربوط به مردم هزینه کند.
در ماههای گذشته برخی صحبتها در خصوص پذیرش برگ سبز خودرو به عنوان سند قطعی مطرح شده و حتی یک بار یک حکم بدوی دادگاه در شبکههای مجازی پخش شد که نشان از پذیرش برگ سبز در حکم سند خودرو داشت. با این حال و با وجود رفت و آمدهای بسیاری که لایحههای مربوط به حذف الزام ثبت سند در دفترخانه بین قوای مختلف داشته، هنوز این مساله نهایی نشده و کلیه خودروها موظف به ثبت سند خود در محضر هستند.
نکته مهم اینجاست که حتی اگر چنین طرحی به تصویب برسد، باز هم باید این مالیات اعمال شود چرا که طبق قانون جزء مالیاتی است که باید در صورت معامله اخذ شود. یعنی حتی در صورت حذف پروسه ثبت سند در محضر، باز هم سازمان دیگری برای این کار ورود خواهد کرد تا این مالیات دریافت شود.
مالیات نقل و انتقال خودرو برای خودروهای مختلف، متفاوت است. اما آنطور که گفته میشود، خودروهای صفر مالیات بیشتری دارند و هر چقدر که از سال تولید آنها گذشته باشد، رقم کمتری برای مالیات نقل و انتقال میپردازند. در واقع در سال اول تحویل خودرو و در صورت خروج از رهن شرکت خودروساز، اگر مالک تصمیم به معامله خودرو بگیرد، باید مالیات بیشتری بپردازد. به همین خاطر هم هزینه محضر برای خودروهای صفر بالاتر است چرا که مالیات نقل و انتقال آنها هم بیشتر میشود. یعنی مالیات ماشینی که تولید ۱۴۰۰ است خیلی بیشتر خواهد بود.
جدای از تصمیمی که ممکن است در آینده برای پذیرش برگ سبز خودرو به عنوان سند مطرح شود، کارشناسان این نکته را مطرح میکنند که حتی اگر هزینه محضر برایتان بالا یا غیرمنطقی بود، باز هم نسبت به پرداخت آن و تسویه مالیات اقدام کنید. نکته مهمی که در این مورد وجود دارد این است که این رقم به هر حال باید توسط افراد پرداخت شود و اگر فردی نخواهد سند قطعی محضر را دریافت کند، این احتمال وجود دارد که در زمان خروج از کشور با ممانعت روبرو شود چرا که رقمی به عنوان بدهی مالیاتی برای فرد لحاظ شده است.
برای اطلاعات بیشتر از اخبار خودرو می توان به مقاله های افزایش تقاضا برای خودروهای کارکرده در بازار و نگاهی به کم خرج ترین خودروهای ایرانی در بازار مراجعه نمود.